Azerbeycan'nın millî Şairi

Vahapzâdenin vefaatının yıl dönünümü

AZERBEYCAN'NIN MİLLΠ ŞAİR,YAZARI

(Vefaatinin 12.yılında yâd ediliyor)

Bahtiyar Mahmud oğlu Vahabzâde,(16 Ağustos 1925 tarihinde Şeki'de doğdu.13-02.2009'da vefaat etti.)

Dokuz yaşında,ailesiyle beraber Bakü'ye taşınmıştı.

İlk ve orta öğrenimini bu şehirde tamamladı.

1942 yılında girdiği Bakü Devlet Üniversitesi Filoloji Bölümü'nden 1947 yılında mezun oldu ve aynı bölümde öğretim üyesi olarak ders vermeye başladı. 1964 yılında tamamladığı ünlü Azeri şair Samed Vurgun'un hayatı ve yaradıcılığı isimli monografisi ile filoloji doktoru unvanını aldı.

1980 yılında Azerbaycan İlimler Akademisi üyeliğine seçilen Vahabzade,2001 yılında emekli olana kadar üniversitede ders vermiştir.

Vahabzâde,1960'larda başlayan özgürlük hareketlerinin öncülerindendir. Bu konuda kaleme aldığı 1959 tarihli Gülistan isimli şiirinde, ikiye bölünen (İran ve Rusya) Azerbaycan halkının yaşadığı felaketleri anlatmıştır. Adı geçen eserinden dolayı 1962 yılında milliyetçi damgası vurulan şair 2 yıllığına üniversitedeki görevinden de uzaklaştırılmıştır.

Bu olumsuzluklara ve Sovyet rejiminin baskılarına rağmen özgürlük mücadelesinden hiç yılmamıştır. 

Azerbaycan halkının sıkıntılarını konu ettiği pek çok eserini yurt dışına kaçırarak yayınlanmasını sağlamıştır.

1960 yılında başlayan özgürlük hareketine kayıtsız kalamayan Vahabzade,bu konu için kaleme aldığı "Gülistan" isimli şiirinde İran ve Rusya olmak üzere ikiye bölünen Azerbaycan Türkleri'nin yaşadığı felaketleri dillendirmiştir.1962 yılında milli duyguları uyandıran bu şiir, Vahabzade'yi "milliyetçi" olarak damgalamış ve sonra da üniversitedeki görevinden uzaklaştırılmıştır.

KÖMÜNİST RUSYA ZAMANINDA

Eserlerinde Azerbaycan Türkçesi'ni en temiz şekilde kullanmaya özen gösteren ve halkının duygularına tercüman olan Vahabzade Azerbaycan'da Halk Şairi adıyla anılır.

1995 yılında Azerbaycan hürriyet,istiklâl,özgürlük mücadelesindeki hizmetlerinden dolayı İstiklal nişanı ile ödüllendirilmiştir.

Ülkesinin özgürlük simgelerinden biridir. Vahabzâde 1980-2000 yılları arasında 5 defa milletvekili seçilmiştir. 2002 yılında kendisine Benim Garibim isimli kitabına istinaden Romanya Kültür Bakanlığı tarafından Komutan Madalyası verilmiştir. 13 Şubat 2009 tarihinde Azerbaycan'ın başkenti Bakü'deki evinde vefat etti.

Bahtiyar Vahabzâde'nin cenazesi, uzun yıllar ders verdiği Bakü Devlet Üniversitesinin salonunda düzenlenen törenden sonra tanınmış şair, edebiyatçı, bilim ve siyaset adamlarının mezarlarının bulunduğu Fahri Hıyaban'da toprağa verildi.

Vahabzade Türkiye'de Fuzuli'ye yapılan eleştirilere bir cevap olarak Varlık dergisinde yayınlanan "Yel Kaya'dan Ne Aparır? "başlıklı makalesiyle tanınmıştır.

Ayrıca yazıları, şiirleri Türk Edebiyatı dergisinde birçok edebi eleştirinin konusu olmuştur.

Vahabzâde şiirin yanında birçok manzum hikâye ve oyuna imza atmış,tercümeler yapmıştır.

Eserlerinden Yollar-Oğulları'ı Cezayir'in bağımsızlık hareketine,Mugam'ı ise bestekâr Üzeyir Hacıbeyli'ye ithaf etmiştir.

Lord Byron'ın "Abidon Fellini" isimli eserini Azerice'ye tercüme etmişti.

Sanatçının şiirlerinden bazıları

"İnsan ve Zaman" (1964), "Bir Ürekde Dört Fasıl" (1966), "Kökler... Budaklar" (1968), "Deniz", "Sahil" (1969), "Bir Baharın Karanguşu" (1971), "Tan Yeri" (1973), "Seçilmiş Eserleri" (I-II, 1974-75), "Açık Sohbet" (1977), "Açılan Seherlere Selam" (1979), "Payız Düşünceleri" (1981), "Özümle Sohbet" (1985), "Ahı", "Dünya Fırlanır" (1987), "Lirika" (1990), "Nağıl-Heyat" (1991).

(Dr.OZAN,ŞAİR,YAZAR KADIR İNALTEKİN,BAKU' DA,VAHAPZÂDE İLE)
 

(13.ŞUBART  2009'DA  HAKKA KAVUŞMUŞTU.)

YeniyurtEdebiyatSayfası,13.Şubart 2021